Zorganizowanie odpowiedniego pomieszczenia socjalnego w miejscu pracy bywa wyzwaniem dla pracodawcy. Zgodnie z przepisami, pracodawca zobligowany jest do zapewnienia pracownikom pomieszczenia i urządzeń higieniczno-sanitarnych.
Pomiszczenie powinno być dostosowane do ilości osób i charakteru wykonywanej pracy.
W artykule: czym są pomieszczenia socjalne - typy pomieszczeń socjalnych - przepisy bhp - wyposażenie - pomieszczenia a charakter prac
Pomieszczenia socjalne, nazywane także pomieszczeniami higieniczno-sanitarnymi, przeznaczone są do odpoczynku, a także zaspokajania wszelkich potrzeb pracowników. Pomieszczenia te powinny być oświetlane, ogrzewane oraz wentylowane.
Co więcej, pracodawca jest zobowiązany utrzymywać same pomieszczenia, jak i urządzenia znajdujące się w nich w stanie zapewniającym higieniczne i bezpieczne korzystanie z nich przez pracowników.
Jakie wyróżniamy pomieszczenia socjalne? Najważniejsze z nich to:
Rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów BHP jasno określa zarówno rodzaj, jak i wielkość pomieszczeń socjalnych w zakładach pracy, a także przedstawia, jakie wymagania powinny one spełniać. Co w nich znajdziemy?
Pomieszczenia te powinny być utrzymywane w stanie zapewniającym higieniczne oraz bezpieczne korzystanie z nich. Zasada ta dotyczy także urządzeń znajdujących się w pomieszczeniach.
Wszystkie pomieszczenia socjalne powinny być dostosowane do liczby zatrudnionych pracowników, rodzajów prac, wykorzystywanych technologii oraz warunków pracy.
Lokalizacja pomieszczeń higieniczno-sanitarnych powinna wykluczyć konieczność przejścia przez pomieszczenia, gdzie znajdują się materiały zakaźne substancje trujące lub wykonywane są prace uznawane za szczególnie brudzące.
Pomieszczenia socjalne powinny być wentylowane, oświetlane oraz ogrzewane zgodnie z Polskimi Normami oraz przepisami techniczno-budowlanymi.
Wysokość pomieszczeń higieniczno-sanitarnych nie powinna być mniejsza niż 2,5 m. Wyjątkiem są łaźnie ogólnodostępne, gdzie mówimy o wysokości co najmniej 3 m. Pomieszczenie znajdujące się w suterenach, piwnicach lub na poddaszach nie mogą być z kolei niższe niż 2,2 m.
Pomieszczenia socjalne powinny być wyposażone w kilka niezbędnych elementów.
Meble biurowe - meblami, które muszą się znaleźć w pomieszczeniu socjalnym bez wątpienia są stół oraz krzesła. Wygodne i stabilne meble biurowe, odpowiednio dostosowane do ilości pracowników, znacząco podniosą komfort ich pracy.
Aneks kuchenny - powinien być on możliwie prosty oraz minimalistyczny, dopasowany do możliwości owego pomieszczenia. Co więcej, musi być on łatwy w utrzymaniu czystości. W aneksie powinny znaleźć się: szafki kuchenne, kosz na śmieci, zlewozmywak, czajnik, lodówka, mikrofalówka, sztućce, naczynia oraz łatwo dostępne środki czystości, np. gąbka i płyn do naczyń.
Apteczka - jest to kolejny obowiązkowy element wyposażenia pomieszczenia socjalnego. Ich wyposażenie oraz ilość, a także miejsce przechowywania różnią się od siebie w zależności od charakteru wykonywanej pracy, a także jej miejsca. Miejsce, w którym znajduje się apteczka powinno być odpowiednio oznakowane zgodnie z obowiązującymi normami prawnymi.
Urządzenia sanitarno-higieniczne oraz środki higieny osobistej, do których każdy pracownik ma swobodny dostęp. Urządzenia te muszą być utrzymane w czystości, a środki higieny osobistej uzupełniane na bieżąco.
Różnego rodzaju szafy - szafy metalowe, szafy socjalne, szafy skrytkowe czy szafki na klucze. Niektóre z nich będą przeznaczone do przechowywania garderoby, inne do specjalistycznych dokumentów, a jeszcze inne do schowania prywatnych rzeczy pracownika, takich jak laptopy czy telefony.
Dla pracowników na budowie
Organizując zaplecze sanitarne dla pracowników budowlanych, warto zwrócić uwagę nie tylko na to, aby odpowiadało ono przepisom. Musi ono kierować się także ogólnymi przepisami BHP.
Pracownicy powinni mieć zapewnione szafki do przechowywania odzieży ochronnej i roboczej, a pomieszczenia być wyposażone w odpowiednią ilość szafek, stołów, krzeseł z oparciami czy urządzeń sanitarnych. W jadalni powinny znaleźć się dwa pomieszczenia: jedno na przygotowanie posiłków, drugie do ich spożywania.
Dla pracowników hali produkcyjnej i magazynowej
Na hali produkcyjnej również powinno być wydzielone osobne pomieszczenie socjalne. Całość musi być dostosowana do technologii, ogólnego charakteru pracy oraz ewentualnych zagrożeń, które mogą wystąpić na terenie zakładu pracy oraz ilości zatrudnionych pracowników.
Na zapleczu socjalnym hali produkcyjnych bardzo często znajdują się także pomieszczenia o funkcji zbliżonej do biurowej, jednak funkcjonalnie powiązane z częścią magazynową lub produkcyjną, np. pokój kierownika produkcji, brygadzisty czy mistrza.
Dla pracowników biurowych
Jeżeli praca odbywa się przy biurku, to otoczenie zazwyczaj jest neutralne, nierozpraszające uwagi. W przypadku kontaktów z klientami, np. w instytucjach finansowych, jest ono urządzone prosto, w barwach budzących zaufanie.
Dobrze zatem, aby pomieszczenie socjalne wyglądało nieco inaczej. Bardzo często wprowadza się tam kreatywny styl wnętrza oraz elementy nadające przytulności.
Ze względu na to, że w biurze każdy pracownik ma miejsce na swoje rzeczy osobiste, nie ma potrzeby montowania szafek na ubrania w pomieszczeniu socjalnym.
Pomieszczenie to w przypadku pracowników biurowych jest miejscem, gdzie można napić się kawy, zjeść obiad czy porozmawiać z innymi. Musi być ono zatem wyposażone w niewielki aneks kuchenny, miejsce przeznaczone do spożywania posiłków oraz odpowiednią ilość stołów i krzeseł.
Pomieszczenie socjalne stanowi zatem niezwykle ważny element każdego miejsca pracy. Każdy z nas ma bowiem prawo do załatwienia najpotrzebniejszych potrzeb oraz skorzystania z przywilejów pomieszczeń higieniczno-sanitarnych. Ściśle obowiązujące przepisy pozwalają wszystkim pracodawcom na łatwe stworzenie pomieszczenia przyjaznego pracownikowi.
